Birisi Osmanlı tatlısı birisi Doğu Karadeniz tatlısı. Bu iki lezzeti Izabel üzümü noktasında birleştirdik ve iki farklı tarif içeren bir video hazırladık.
Video çekim ve düzenlemesi için Golawed - Sinan Serin’e, bizim için Pepeçura hazırlayan Remziye Yıldız’a ve tarifler arasındaki farklılıklar konusunda bizi aydınlatan İrfan Çağatay’a videonun yayınlanması ve daha büyük kitlelere ulaşmasını sağlayan Vedat Milor ve Besim Hatinoğlu’na teşekkür ederiz.
Tatlıların ayrıntılarından önce bu iki lezzeti aynı videoda birleştirmemize olanak veren Isabella üzümü yani Doğu Karadeni’in muhteşem kokulu üzümünden bahsetmek istiyorum. Kalın kabuklu, kendine has yoğun bir aromaya sahip bu üzüm genelde sadece içi yenilerek tüketilir. Kışa dayanması için konservesi, pekmezi ve mora çalan bir tonda pestili (kümesi) yapılır. Bir çok Avrupa ülkesinde de bilinir ve tüketilir.
Pelte
Bir Osmanlı tatlısıdır ve sadece üzüm suyuyla değil bir çok meyvenin suyu veya konsantresiyle yapılabilir. Portakal, limon, çilek, vişne gibi meyvelerin suyuyla (ev yapımı meyve suyu) veya evde hazırladığınız herhangi bir meyve konsantresiyle yaparak sıcak veya soğuk olarak da servis edebilirsiniz. Nişastayla kıvam verildiği için soğuduğunda jölemsi bir kıvamı olur, dilerseniz cheesecake gibi tatlıların üzerinde de kullabanabilirsiniz. İçerisinde limon olduğu için soğutulmuş versiyonu yaz aylarında tercih edilen serinletici tatlılardandır.
Pelte
Malzemeler
250 ml üzüm suyu
750 ml su
300 g toz şeker
1 limon kabuğu
1 limon suyu
1 g tuz
50 g patates nişastası
50 ml su (nişasta açmak için)
Hazırlanışı
Üzüm suyu, su, toz şeker, tuz, limon kabuğu ve limon suyunu kaynatın. Nişastayı suyla çatal ile karıştırarak açın. Ocaktaki karışımı sürekli karıştırarak nişastayı ilave edin. Bir taşım kaynadıktan sonra ocaktan alın. Servis kaselerine alın. Kış aylarında sıcak olarak tüketmek isteyenleriçin biraz dinlendirmek yeterli olucaktır, yaz aylarında serin tüketmeyi tercih ederseniz önce oda sıcaklığına indirin ve buzdolabında en az 4 saat dinlendirdikten sonra, taze nane yaprağı ve limon kabuğu ile servis edebilirsiniz.
Pepeçura-Termoni-Ekşaşi
Doğu Karadeniz’de mevsiminde hazırlanan meyve suyu konserveleri veya pekmez kullanılarak yapılan 3 farklı çeşit tatlı diyebiliriz. Bu üç çeşide yer vermemizin nedeni üçünün de birbirine çok yakın tatlılar olması nedeniyle bölgede iç içe geçmiş olması. Araştırmacı arkadaşımız İrfan Çağatay’dan edindiğimiz bilgiler doğrultusunda size üç tatlının özelliklerini aşağıda sıralıyoruz.
Ekşaşi
Pekmek ile yapılır.
Çok az şeker, çok az un kullanılır.
Sıcak yenir.
Pirinç, mısır, barbunya konulabilir.
Ekmekle öğün olarak da yenilir.
Pepeçura
Üzüm suyu ile yapılır.
Beyaz un ve/ya mısır unu, şeker kullanılır.
Barbunya ve mısır kullanılabilir.
Muhallebi kıvamındadır.
Termoni - Tsela Termoni / Ğomu Termoni / Lu Termoni /
Pekmez ile yapılır.
Şeker, un, mısır unu kullanılır.
Bu yakın tarifler isimlerini içeren lazca bir deyim de varmış onu da yeri gelmişke aktaralım;
“Termoni do ekşaşi, haşo moy govişaşi.”
Tam çevirisi: Termoni ile ekşaşi, böyle neden şaşırdım.
Pepeçura - Termoni
Malzemeler
830 ml üzüm suyu
170 ml su
100 g toz şeker
1 g tuz
40 g buğday unu
15 g mısır unu
110 ml su (unları açmak için)
110 g haşlanmış barbunya
25 g haşlanmış mısır
Hazırlanışı
Üzüm suyu ve suyu tencereye alın ısınırken toz şeker ve tuzu ilave edin, kaynatın. Buğday unu ve mısır ununu karıştırıp suyla açın ve sürekli karıştırarak diğer karışıma ilave edin. Yaklaşık 3 dakika kaynattıktan sonra barbunya ve mısırı ilave edin, bir taşım kayantıp ocaktan alın ve bir kepçe yardımıyla servis kaselerine aktarın. Sıcak tüketmek isteyenler için pepeçura hazır, soğuk tüketmek isteyenler pepeçurayı oda sıcaklığına indirdikten sonra buzdolabında en az 4 saat dinlendirerek servis edebilir. Kırık fındık ile servis edebilirsiniz.
*bu ölçü 6 kişilik servis için verilmiştir, videodaki ölçü daha çoktur ve yaklaşık 10 kişiliktir.
10 kişilik (videodaki) ölçü: 1500 ml üzüm suyu, 300 ml su, 180 g toz şeker, 1 g tuz, 70 g buğday unu, 30 g mısır unu, 200 ml su (unları açmak için), 200 g haşlanmış barbunya, 40 g haşlanmış mısır.
Aşağıdaki butonlara tıklayarak tariflerin çıktısını alabileceğinizi unutmayın!